Σφήκα - υμενόπτερο έντομο

Σφήκα είναι το κοινό όνομα που δίνεται γενικά στους αντιπροσώπους της οικογένειας Βεσπίδες που κατατάσσεται στην τάξη των Υμενόπτερων εντόμων.

Η οικογένεια αυτή περιλαμβάνει πολλά γένη και πολλές χιλιάδες είδη εντόμων που ζουν σε όλο τον κόσμο. Τα περισσότερα είδη ζουν στις θερμές χώρες. Τα είδη των εύκρατων χωρών φτάνουν τα 4 εκ. σε μήκος και έχουν χρώμα μαύρο με κίτρινες ταινίες. Στο κεφάλι οι σφήκες έχουν δύο νεφροειδή μάτια, δύο αρθρωτές κεραίες και σύνθετα μασητικά όργανα: λειχητικά, ικανά να ρουφούν φυτικούς χυμούς και μασητικά (γνάθους). Στο θώρακα έχουν δύο ζευγάρια φτερούγες και τρία ζευγάρια πόδια. Τα θηλυκά άτομα έχουν στην κοιλιά ένα κεντρί που συνδέεται με δηλητηριώδη αδένα. Το δηλητήριο της σφήκας μπορεί να σκοτώσει ένα μικρό ζώο και στον άνθρωπο προκαλεί δυνατό πόνο και πρήξιμο.

Οι περισσότερες σφήκες είναι κοινωνικές και κατασκευάζουν κυψέλες όπως οι μέλισσες, αλλά υπάρχουν και μοναχικές. Η κοινωνική οργάνωση της σφήκας είναι απλή και πρωτόγονη σε σύγκριση με των μελισσών. Οι κυψέλες κατασκευάζονται από λάσπη σε κοιλότητες δέντρων ή σχισμές βράχων και περιλαμβάνουν μικρό αριθμό κελιών.

Πιο γνωστό είναι το γένος Σφηξ (Vespa) με γνωστότερο αντιπρόσωπο τη Σφήκα την κοινή (Vespa vulgaris). Στην Ελλάδα απαντά και το είδος Σφήξ η κράμβρος (Vespa crabro) ή μεγάλη σφήκα.

Στις μοναχικές σφήκες ανήκει και το γένος Πέψις. Οι σφήκες του γένους αυτού συνηθίζουν να ναρκώνουν μια μεγάλη αράχνη (χρησιμοποιώντας το δηλητήριο του κεντριού τους), την οποία έπειτα μεταφέρουν στην υπόγεια φωλιά τους και γεννούν πάνω της τα αβγά τους. Οι προνύμφες που εκκολάπτομαι τρέφονται με το σώμα της αράχνης, ενώ όταν γίνουν τέλεια έντομα και βγουν από τη φωλιά, τρέφονται με φυτικού