• Οι τετράποδοι φίλοι μας

Από το άγριο στο κατοικίδιο πουλί

Πτηνά
Από το άγριο στο κατοικίδιο πουλί

Είναι πιθανό ότι όταν άρχισαν οι Ισπανοί το 1474 την κατάκτηση των Καναρίων νήσων, εντυπωσιάστηκαν από το μαγευτικό τραγούδι του μικρού καναρινιού. Πάντως δεν ήταν οι πρώτοι, γιατί όταν εισέβαλαν στο εσωτερικό του νησιού βρήκαν πολλά τέτοιου είδους πουλιά στα κλουβιά των ιθαγενών. Είναι άγνωστο αν αυτά τα πρώτα "πουλιά των Καναρίων" τα εκτρέφανε η έπιαναν καινούρια κάθε φορά που τα ήθελαν. Το βέβαιο είναι ότι οι Ισπανοί ναύτες όταν γύριζαν στη πατρίδα τους έπαιρναν μαζί τους πρασινοκίτρινα καναρίνια, που τα δώριζαν σαν πολύτιμα και σπάνια δώρα η τα πουλούσαν ακριβά. Οι πρώτοι που κατάφεραν να τα εκθρέψουν στην Ισπανία, ήταν οι μοναχοί, που είχαν έτσι πρόσθετα έσοδα για τα μοναστήρια τους. Επειδή πουλούσαν μόνο τα αρσενικά, είχαν το μονοπώλιο που μπόρεσαν να το κρατήσουν 100 χρόνια. Αυτό το χρονικό διάστημα πουλήθηκαν καλά ωδικά καναρίνια σε υψηλές τιμές στην Ιταλία, την Γαλλία και την Αγγλία και εκεί δεν αγαπήθηκαν λιγότερο από ότι στην πατρίδα τους και την Ισπανία. 
  Γύρω στο 1550 εμφανίστηκαν στην Ιταλία τα πρώτα θηλυκά καναρίνια. Δεν είναι ακριβώς γνωστό το πως έσπασε το μονοπώλιο. Υπάρχουν δυο εκδοχές. Κατά την πρώτη ένα ισπανικό εμπορικό που πήγαινε στο Λιβόρνο ναυάγησε στις ακτές της Ελβας. Μερικά από τα αρσενικά καναρίνια, που μετέφερε το πλοίο ζευγάρωσαν, όταν διέφυγαν στη ξηρά της Ιταλίας, με το νοτιοευρωπαικό σπίνο, στενό συγγενή τους. Οι Ιταλοί έπιασαν τα ωδικά πουλιά της νέας αυτής διασταύρωσης, τα εξέθρεψαν και σε λίγο το καναρίνι εξαπλώθηκε σε όλη την Ιταλία. 
  Κατά τη δεύτερη και πιθανότερη εκδοχή, μαζί με τα πολλά αρσενικά πουλιόταν και κάποιο θηλυκό. Πραγματικά το φύλο του σπίνου όπως και του σημερινού καναρινιού διακρίνεται εξωτερικά μόνο από πολύ έμπειρους εκτροφείς. Ένα μόνο θηλυκό στα χέρια ενός πεπειραμένου εκτροφέα του αρκούσε για να αρχίσει τη δική του αναπαραγωγή. 
  Και τέλος μπορεί κάποιος εκτροφέας να έβγαλε λαθραία από τη χώρα θηλυκά, αντί της ανάλογης αμοιβής. 
  Σε κάθε περίπτωση, ήδη στο τέλος του 16ου αιώνα, υπήρχαν εκτροφείς καναρινιών εκτός από την Ισπανία επίσης στην Ιταλία, τη Γαλλία, την Ολλανδία και την Αγγλία. Ο μικρός φτερωτός Νοτιοευρωπαίος είχε αρχίσει τη θριαμβευτική του πτήση προς το βορρά και τίποτε δεν μπορούσε να σταματήσει τη καριέρα του σαν το πιο αγαπητό κατοικίδιο πτηνό. 
  Στην Γαλλία, την Ολλανδία και την Αγγλία το καναρίνι ήταν αρχικά αντικείμενο πολυτελείας. Το θεωρούσαν πολύτιμο δώρο για τις κυρίες της αυλής, ζούσε σε χρυσοποίκιλτα κλουβιά και η τιμή του για τον κοινό λαό ήταν απλησίαστη. 
  Σε αυτές τις χώρες τους εκτροφείς δεν τους ενδιέφερε πλέον μόνο η μελωδία του τραγουδιού άλλα περισσότερο η εμφάνιση και το παράστημα. Τα πολύτιμα ωδικά πουλιά απέκτησαν "κομμώσεις", όπως λοφία και φτερά κατσαρά, έγιναν μεγαλύτερα και σε μερικές ράτσες μάκρυναν οι λαιμοί. 
  Αντίθετα η φωνή τους δεν καλλιεργήθηκε ιδιαίτερα, γιατί στις ευγενείς κυρίες αρκούσε το χαρούμενο κελάδημά τους. 
  Τη δημιουργία των μεγαλοπρεπών καναρινιών μας θυμίζουν σήμερα τα ονόματα από τις ράτσες, όπως Norwich (Αγγλία), Νοτιοολλανδός, τρομπέτα του Παρισιού, Bossu belge. 
  Αντίθετα στην Ιταλία και κυρίως στο Τιρόλο οι εκτροφείς αφοσιώθηκαν κατά πρώτο λόγο στην καλλιέργεια του κελαδήματος και των ιδιαίτερων χρωμάτων του μικρού σπίνου. Εκεί το πουλί έγινε πολύ γρήγορα το κατοικίδιο των συνηθισμένων ανθρώπων. Την εποχή εκείνη οι περισσότεροι κάτοικοι του Τυρόλου δούλευαν στα ορυχεία. Πολλοί εργάτες των ορυχείων είχαν σα δεύτερη δουλειά τους την εκτροφή των καναρινιών και θεωρούσαν το τραγούδι και το χρώμα πολύ σημαντικά. Στην αναπαραγωγή που γινόταν μόνο με τα πουλιά που είχαν τα πιο έντονα χρώματα, χρησιμοποιούσαν μόνο τα αρσενικά με το ωραιότερο και δυνατότερο κελάδημα. Τα άλλα τα πουλούσαν. 
  Όταν η εκμετάλλευση των ορυχείων στο Τιρόλο άρχισε να γίνεται όλο και πιο ασύμφορη και δεν άνοιγαν καινούριες στοές, οι εργάτες των ορυχείων μαζί με τις οικογένειές τους ανέβηκαν βορινά. Εκεί στα μεταλλεία ασημιού του Χαρτς βρήκαν καινούρια δουλειά και τη βάση μιας καινούριας ζωής. 
  Μαζί με τους Τυρολέζους ήρθαν στη Γερμανία και τα καναρίνια τους. Και εδώ το μικρο πουλί βρήκε γρήγορα φίλους και άρχισε η συστηματική εκτροφή του. 
Το καναρίνι Harzer Roller ίσως το γνωστότερο και πιο ταλαντούχο από όλα τα ωδικά καναρίνια είναι το αποτέλεσμα αυτών των προσπαθειών εκτροφής. 
Ίσως οι εργάτες των ορυχείων να έπαιρναν στις στοές τα χαρούμενα μελωδικά πουλιά, αρχικά για να γλυκαίνουν με το ακούραστο τραγούδι τους τη θλιβερή τους εργασία, άλλα γρήγορα κατάλαβαν, πόσο γρηγορότερα από τους ανθρώπους δηλητηριάζονται οι φτερωτοί τραγουδιστές. 
Όταν το πουλί μέσα στο κλουβί του αναστατωνόταν ξαφνικά η όταν έπεφτε νεκρό από το ξύλο του, εγκατέλειπαν βιαστικά τη στοά, γιατί αυτό έδειχνε τη διαρροή του δηλητηριώδους άλλα άχρωμου και άοσμου αερίου μονοξείδιο του άνθρακα. Έτσι πολλά καναρίνια έσωσαν με το θάνατό τους τη ζωή πολλών ανθρώπων. Ακόμα και σήμερα τα καναρίνια δουλεύουν την ημέρα ως δείκτες διαρροής δηλητηρίου. 
Όσο πιο ζωηρόχρωμα γίνονταν τα καναρίνια οι Harzer Roller είχαν από τότε ένα φωτεινό κίτρινο χρώμα και όσο πολυστροφότερο και καθαρότερο γινόταν το κελάηδημα των αρσενικών τόσο πιο αγαπητά γινόντουσαν ως κατοικίδια ζώα. Όλο και περισσότερα σπίτια στολίζονται με ένα μικρο κλουβί που μέσα του κελαηδούσε ένα πουλί ιδιαίτερα καλλικέλαδο, χρωματιστό η με υπεροχή "κόμμωση".