Τι τρώνε τα έντομα

Η σφήκα ή οικοδόμος και η μέλισσα ανήκουν στα υμενόπτερα, και οι πτέρυγες τους μοιάζουν με μεμβράνες. Ο κορέος τού νερού είναι τύπος τού ετερόπτερου, πού οι πτερούγες του είναι φτιαγμένες από δυο μέρη διαφορετικά. Μια άλλη τάξη, αυτή πού περιλαμβάνει τις μύγες, τις σκνίπες και τα κουνούπια, είναι ή τάξη των δίπτερων.

Δίπτερο σημαίνει δύο πτέρυγες. Τα κολεόπτερα (π.χ. οι χρυσοκάνθαροι) έχουν δυο πτέρυγες σκληρές, ακατάλληλες για πτήση, πού σχηματίζουν μια θήκη, η οποία σκεπάζει τις δυο πτέρυγες από μεμβράνη.

Κάθε έντομο, σε οποιαδήποτε τάξη και αν ανήκει, όπως και κάθε ζώο, χρειάζεται οξυγόνο και τροφή. Όλα τα έντομα σχεδόν έχουν μέσα στο σώμα τους ένα σύστημα από σωλήνες, πού φέρνουν τον αέρα στους ιστούς των οργάνων τους. Ο αέρας περνά μέσα από μικρά ανοίγματα, πού λέγονται στίγματα. Μερικά έντομα έχουν ένα ειδικό αναπνευστικό σύστημα, προσαρμοσμένο στο τρόπο τής ζωής τους. Οι νύμφες των κουνουπιών π.χ. είναι υδρόβιες και αναπνέουν με ένα σωλήνα πού ανοίγει στην επιφάνεια του νερού.

Τα έντομα τρέφονται με φυτά και διάφορα ζώα. Τα μέρη τού στόματός τους είναι προσαρμοσμένα στο είδος τής τροφής τους. Ο γρύλος, πού τρώει φύλλα, έχει χείλια πού εξέχουν. Τα σαγόνια του σχίζουν και σπάζουν την τροφή. Ο κορέος, αντίθετα έχει τα μέρη του στόματός του απομυζητικά. Εφοδιασμένος με μια στερεά προεξοχή, τρυπά τη λεία του και απορροφά την τροφή. Ο κορέος τής θάλασσας τρέφεται από ζώα υδρόβια, γυρίνους, λιμναίους, έντομα και μικρά ψαράκια. Η σφήκα η οικοδόμος είναι σαρκοφάγος στη νεαρή ηλικία της, αλλά πολύ γρήγορα γίνεται φυτοφάγος. Όταν είναι νέα χρειάζεται αράχνες, τις πιάνουν οι γονείς της. Η σφήκα η οικοδόμος φτιάχνει μια φωλιά από λάσπη. Σε κάθε διαμέρισμα αφήνει ένα αυγό. Κατόπιν βάζει εκεί μια-δυο αράχνες για τροφή τής νύμφης, μόλις βγει από το αυγό. Όταν μεγαλώσουν, οι σφήκες οικοδόμοι τρέφονται από νέκταρ, δηλαδή το γλυκό χυμό πού απομυζούν από τα άνθη.

Οι μέλισσες τρώνε το μέλι, πού φτιάχνουν με το νέκταρ και με τη γύρη. Αυτή την κίτρινη σκόνη πού μαζεύουν μέσα από τα άνθη. Τα μέρη του στόματος τής κάμπιας είναι πολύ διαφορετικά από αυτά τής πεταλούδας. Η προσαρμογή των μερών του στόματος στο είδος τής τροφής είναι τόσο ακριβής. Δεν θα ήταν υπερβολικό να πούμε ότι όλα τα φυτά πού χρησιμοποιεί ο άνθρωπος για τροφή του, τα χρησιμοποιούν και τα έντομα. Για να ζήσει λοιπόν, ο άνθρωπος πρέπει να παλέψει με το φοβερό αντίπαλο του. Αν δεν επέμβει εγκαίρως, ο αγρός με το σιτάρι ή με το καλαμπόκι, θα δώσει τροφή στα έντομα, πολύ πριν από το θερισμό. Κάθε σακί σκουλικιασμένο αλεύρι, κάθε σκουλικιασμένο μήλο, κάθε βάζο με γλυκό πού το έχουν πλημμυρίσει τα μυρμήγκια, είναι και μία απόδειξη, ότι τα έντομα μας καταστρέφουν τα τρόφιμα.

Κάθε στοιχείο ενός δάσους μπορεί να προμηθεύσει την τροφή σε ένα είδος εντόμων. Μερικά απορροφούν το χυμό των δέντρων, άλλα τρώνε τα φύλλα, το κορμό, τα καινούργια βλαστάρια ή τις ρίζες. Το δέντρο πού θα πέσει κάτω προσβάλλεται και αυτό, όπως και το όρθιο, από έντομα. Μερικά τρώνε το ξύλο πού είναι ακόμα πράσινο, άλλα ευχαριστιούνται τρώγοντας το ξερό ξύλο.

Τι ίδιο συμβαίνει και στις διάφορες φυτείες. Τα τρυφερά «καρύδια» της μπαμπακιάς πού έχουν μέσα το μπαμπάκι, τρώγονται από μερικά είδη έντομα, ενώ άλλα τρέφονται από το χυμό, τα φύλλα και τις ρίζες του φυτού.

Το είδος λοιπόν του φαγητού των εντόμων διαφέρει πολύ, ανάλογα με τα είδη τους. Και καθώς τα είδη είναι πάρα πολλά, δεν θα εκπλαγούμε όταν μάθουμε, ότι τα περισσότερα από τα προϊόντα χρησιμεύουν για τροφή των εντόμων. Τα γουναρικά, τα μαλλιά, το ίδιο το αίμα μας ... κ.τ.λ. τρώγονται από τα έντομα. Μπορούμε να πούμε ότι οι άνθρωποι ξοδεύουν κάδε χρόνο μια περιουσία, για να προστατεύουν τις γούνες τους και τα μάλλινα είδη τους από τούς σκόρους.

Και τα κουνούπια; Μόνο τα θηλυκά ενήλικα κεντούν και ροφούν το αίμα. Τα αρσενικά μας αφήνουν ήσυχους, γιατί προτιμούν το χυμό των φυτών. Όλα τα νέα κουνούπια είναι υδρόβια και δεν μας ενοχλούν. Καθένας ξέρει ότι τα κουνούπια δεν είναι τα μόνα έντομα πού ροφούν αίμα. Οι ψύλλοι των σκυλιών και των γατιών μας κάνουν και αυτά την επίσκεψή τους. Τα έντομα δεν κάνουν πάλη μόνο με τον άνθρωπο, αλλά και μεταξύ τους. Μερικά από αυτά γεννούν τα αυγά τους μέσα στο σώμα της κάμπιας, πού χρησιμεύει για τροφή στα μικρά έντομα, μετά την εκκόλαψή τους. Άλλα έντομα είναι κανίβαλοι.

Δεν είναι σπάνιο ή θηλυκή μάντης να φάει το αρσενικό. Ένα είδος μύγας με φτερά δαντελωτά, ξέροντας πιθανόν τα τρομερά ελαττώματα των νεογνών τους, τοποθετεί τα αυγά κατά τέτοιο τρόπο, ώστε οι πρώτες νύμφες, πού εκκολάπτονται, να μην μπορούν να φάνε κάθε χρόνο τις νεώτερες αδερφές τους. Έφτασαν να τοποθετούν κάθε αυγό στην κορυφή ενός μικρού βλαστού, πράγμα πού κάνει να σκορπίζουν οι νεαροί κανίβαλοι. Το ότι το είδος της τροφής ενός μεγαλωμένου εντόμου διαφέρει πολύ συχνά από αυτό της νύμφης, μας κάνει να πιστεύουμε ότι πρέπει να γίνονται σοβαρές μεταβολές στο διάστημα της αναπτύξεώς τους, όπως άλλωστε διαπιστώθηκε επιστημονικά!