Χελώνα γένους ερπετών

Η χελώνα είναι γένος ερπετών που κατατάσσεται στην τάξη Χελώνια, οικογένεια Τεστουδινίδες. Περιλαμβάνει 60 περίπου είδη διαδεδομένα σε όλες τις ηπείρους.

Αντιπροσωπευτικό είναι το είδος «Χελώνα η ελληνική» (Testudo graeca). To μέγεθος της δεν ξεπερνά συνήθως τα 30 εκ. Ο θώρακας της έχει σχήμα ωοειδές και είναι αρκετά ανυψωμένος στη ράχη, σχηματίζοντας απότομη κλίση προς το πίσω μέρος. Το κεφάλι της είναι χοντρό και καταλήγει σε αμβλύ ρύγχος. Το σώμα της περιβάλλεται από σκληρό κέλυφος, το χέλυο, που καλύπτεται από κεράτινες πλάκες. Η επάνω πλευρά του χελύου είναι θολωτή και λέγεται ραχιαίος θυρεός, ενώ η κάτω επίπεδη. Μπροστά υπάρχει άνοιγμα από όπου βγαίνουν το κεφάλι και τα μπροστινά πόδια, ενώ η ουρά και τα πίσω πόδια βγαίνουν από το οπίσθιο άνοιγμα του χελύου. Το δέρμα της καλύπτεται από σκληρά κεράτινα λέπια. Τα δάχτυλα των ποδιών της φέρουν σκληρά νύχια, ενώ τα πίσω πόδια και η ουρά φέρουν δύο σκληρά αγκάθια.

Η ελληνική χελώνα προτιμά τις θαμνώδεις περιοχές. Τρέφεται με τρυφερούς βλαστούς και φρούτα και σπάνια με έντομα και σκουλήκια. Το χειμώνα κρύβεται σε υπόγειες τρύπες και πέφτει σε νάρκη. Αντέχει πολύ στην πείνα και τη δίψα. Ζει σε όλη τη Βαλκανική χερσόνησο και στην Ιταλία. Κινείται αργά και σε μικρές αποστάσεις. Το θηλυκό γεννάει τα αβγά του σε λακκούβα που σκάβει μέσα στο χώμα. Προστατεύεται από τους εχθρούς της βάζοντας όλο το σώμα της μέσα στο κέλυφος. Κυριότερος εχθρός της είναι ο αετός, ο οποίος την αρπάζει, τη σηκώνει ψηλά και την αφήνει, οπότε το κέλυφος σπάει.

Η χελώνα ζει 100 έως 150 χρόνια. Σε πολλά μέρη το κρέας της θεωρείται εκλεκτή τροφή.

Οι υδρόβιες μορφές χελώνας διακρίνονται στις χελώνες του γλυκού νερού, κοινά νεροχελώνες, που ανήκουν στην οικογένεια Εμυδίδες (Emydidae) και στις θαλάσσιες χελώνες που ανήκουν στις οικογένειες Χελωνίδες (Cheloniidae) και Καρεττοχελίδες (Carettochelidae) με πιο γνωστό το είδος Careta careta που έρχεται και γεννά τα αβγά της στις ακτές της Ζακύνθου. Η Careta careta είναι απειλούμενο είδος και για αυτό προστατεύεται.

Άλλα είδη θαλάσσιας χελώνας είναι η Χελωνία μύδας και η Δερματοχελώνα, και αυτή μεγάλων διαστάσεων. Οι θαλάσσιες χελώνες είναι παρόμοιες με τις κοινές χελώνες της ξηράς, αλλά τα μπροστινά τους άκρα έχουν διαμορφωθεί σε πτερύγια που τους επιτρέπουν να κολυμπούν. Στην ξηρά βγαίνουν μόνο για να γεννήσουν.

Μερικά είδη έχουν μεγάλες διαστάσεις και βάρος. Έτσι το είδος Χελωνία μύδας ή πράσινη χελώνα έχει βάρος 500 κιλά περίπου και μήκος 2 μέτρα. Οι θαλάσσιες χελώνες τρέφονται με θαλάσσια ζώα και φυτά. Όταν πρόκειται να γεννήσουν, βγαίνουν ομαδικά σε μια έρημη ακτή και κάθε θηλυκό ανοίγει μια τρύπα στην άμμο. Εκεί τοποθετεί πολλές δεκάδες αβγά. Κατόπιν τα σκεπάζει με προσοχή και επιστρέφει αμέσως στο νερό. Τα αβγά εκκολάπτονται σε 10 περίπου εβδομάδες με τη βοήθεια της θερμότητας του περιβάλλοντος.